Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, işgücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin kurulmasındaki temel amaç eğitim ile iş yaşamının nitelik talepleri arasında işlevsel bir bağ kurmaktır. Bu sistem Türkiye’nin küresel ekonomide rekabet edebilmesi için ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesini sağlayacaktır. İş dünyasının işgücüne yönelik mevcut ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri, hazırlanmasına katkı sağlayacağı ulusal meslek standartları yoluyla eğitim sistemine yansıyacaktır. Yine eğitim dünyası da, amaçlarından birisi olan nitekli iş gücünün yetiştirilmesini bu sistem sayesinde etkin ve esnek bir şekilde gerçekleştirecektir. Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan çalışarak beceri edinen bireyleri sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri, bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya çıkan yeni gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gibi imkanlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır.
(UMS) bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Detaylı bilgi için tıklayınız…
Ulusal meslek standartları, bireylerin mesleğini icra edebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu tanımlamakta bir diğer ifade ile mesleklerin profilini ortaya koymaktadır. Söz konusu standartlar, sektörün ihtiyaçları doğrultusunda, MYK tarafından görevlendirilen sektörünü temsil kabiliyetine sahip kurum/kuruluşlarca ya da MYK tarafından oluşturulan meslek ve sektörle ilgili tarafların temsil edildiği (kamu kesimi ve sosyal taraf temsilcilerinin yer aldığı) çalışma gruplarınca hazırlanmaktadır. Bu sayede meslek standartları, ilgili meslekte istihdam edilen bireylerden iş piyasasının talep ettiği nitelikleri tanımlamaya imkân sağlamaktadır.
Ulusal meslek standartları temel alınarak hazırlanan ulusal yeterliliklerde yürütülen ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetleri iş piyasasının talep ettiği niteliklere sahip bireylerin belirlenmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Bu bağlamda ulusal meslek standartları ölçme, değerlendirme ve belgelendirme şartlarının tanımlandığı ulusal yeterliliklere girdi teşkil etmektedir.
Ulusal meslek standartları, orta öğretim düzeyinde Milli Eğitim Bakanlığı ve yükseköğretim düzeyinde üniversiteler tarafından meslekî ve teknik eğitim ve öğretim programları ile de uyumlu hale getirilmekte ve bu sayede iş piyasasının talep ettiği meslek profiline uygun bireylerin yetişmesine katkı sağlamaktadır.
İş analizine dayalı ve iş piyasasının ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan ulusal meslek standartları; iş piyasasında faaliyet gösteren kuruluşlara insan kaynakları yönetim süreçlerinde (görev tanımlarının oluşturulması, personel seçiminin yapılması, eğitim, performans değerleme, iş değerleme vb.) kullanabilmeleri açısından önemli girdi sağlamaktadır.
Ulusal yeterlilikler;
– Ulusal ya da uluslararası meslek standartları temel alınarak hazırlanan,
– Öğrenme, ölçme-değerlendirme amacıyla kullanılan,
– Bireylerin mesleğini başarı ile icra etmesi için sahip olmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler ile bu bilgi, beceri ve yetkinlikleri kanıtlamaları için nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecinden geçmeleri gerektiğini açıklayan,
– MYK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren teknik dokümanlardır.
Detaylı bilgi için tıklayınız…
Ulusal meslek standartları (UMS); bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu tanımlamakta bir diğer ifade ile mesleklerin profilini ortaya koymaktadır. Ulusal yeterlilikler ise, meslek standartlarını temel alarak geliştirilmekte ve ilgili ulusal yeterlilikte MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olmak isteyen bireylerin nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecine tabi tutulacağına, başarı ve belgelendirme şartlarına ilişkin unsurları içermektedir.
Ulusal yeterlilikler ile uyumlu ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetleri MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilmektedir. Yapılan sınavlar sonucu başarılı olan bireylere MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi verilmektedir.
5544 sayılı MYK Kanunun 2. Maddesinde belirtildiği üzere tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler MYK Kanunu’nun kapsamı dışında kalmaktadır. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde MYK belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacaktır. Ancak belgelendirme süreci iş piyasasının öncelikleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda sınav ve belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirdikleri mesleklerde belgelendirme yapılabilmekte olup bu mesleklerin sayısı sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak artacaktır.
Mesleki Yeterlilik Belgesi, bireylerin herhangi bir meslekte, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından oluşturulmuş ulusal yeterliliklerde belirtilen şartları karşılamaları halinde sahip olabilecekleri bir belgedir.
Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu kapsamın dışındadır; bunların dışındaki tüm meslekler için mesleki yeterlilik belgesi geçerlidir.
Mesleki yeterlilik belgesi sayesinde kişiler, ilgili meslekte yeterli bilgi ve beceriye sahip olduklarını belgeleme şansına sahip olmaktadırlar. Bunu sağlayabilmek için, MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları görevlendirilmiştir. Bir meslekte mesleki yeterlilik belgesi almak isteyen kişiler, ilgili meslekte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşuna başvuru yaparlar. Yetkili belgelendirme kuruluşu kişinin başvurusunu uygun bulursa kişiyi değerlendirmeye tabi tutar. Bu değerlendirme çeşitli sınav türlerini içerebilmektedir. Değerlendirme sonucunda başarılı bulunan adaylar mesleki yeterlilik belgesine sahip olmaktadırlar.
Adayların sahip olduğu mesleki yeterlilik belgeleri belirli bir süre için (2 yıl, 5 yıl vb.) geçerlidir. Mesleki yeterlilik belgelerinin geçerlilik süresi, süre bitiminde ne gibi işlemlerle belge geçerliliğinin uzatılabileceği veya yeniden belge alınabileceği gibi konular ilgili ulusal yeterliliklerde detaylı bir biçimde açıklanmaktadır.
Ulusal yeterliliklere ve daha ayrıntılı bilgilere MYK sayfasından ulaşmanız mümkündür: www.myk.gov.tr
Hayat boyu öğrenmenin ve sürekli eğitimin desteklendiği ülkeler arasında hareketliliğin amaçlandığı Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminde, kişilerin birden fazla alanda yeterlilik belgesine sahip olabilmeleri mümkündür. Kişi mevcut belgesiyle çalıştığı işinden memnun olmadığında yeni yeterliliklere göre eğitim alarak ve kendisini geliştirerek yatay ve dikey geçişlerle farklı yeterliliklerde ve seviyelerde belge alma imkânına sahiptir.
5544 sayılı MYK Kanunun 2. Maddesinde belirtildiği üzere tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler MYK Kanunu’nun kapsamı dışında kalmaktadır. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde MYK belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacaktır. Ancak belgelendirme süreci iş piyasasının öncelikleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda sınav ve belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirdikleri mesleklerde belgelendirme yapılabilmekte olup bu mesleklerin sayısı sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak artacaktır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı iş müfettişleri tarafından yapılan denetimlerde ilgili mesleklerde belgesiz çalışan tespit edilmesi halinde işveren veya işveren vekiline belgesiz çalışan kişi başına 1414,17 idari para cezası uygulanması hükme bağlanmıştır.
Sınavlarda başarısız olursam ne oluyor? Yeniden sınava girmek için sınav ücreti ödemem gerekiyor mu?
Sınavların tamamında ya da bir bölümünde başarısız olan kişiler yeniden sınavlara katılabilirler. Adaylar 1 kere sınav ücreti ödeyerek aynı kuruluşta 2 kez sınava girme hakkına sahiptir. Söz konusu ücretsiz sınav haklarının tamamını kullanıp belge almaya hak kazanamayan kişiler tekrar sınav ücreti ödeyerek sınavlara katılabilirler.
Yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarının belge almaya hak kazanan kişileri MYK’ye bildirmesini takip eden 4-6 iş günü içerisinde belgeler yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına teslim edilmektedir.
Evet, ayrı ayrı ikisi için de MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almanız gerekmektedir.
Belge geçerlilik süresi ulusal yeterliliklerde belirtilmektedir, yeterliliklerin büyük çoğunluğunda bu süre 5 yıl olarak tanımlanmıştır.
Belge yenileme, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesinin geçerlilik süresi sonunda belge sahibinin mesleki yeterliliğini sürdürdüğünün tespit edilmesi ve mesleki yeterliliğini devam ettiren kişinin yeniden belgelendirilmesi faaliyetleridir. MYK Mesleki Yeterlilik Belgeli kişi geçerlilik süresi bitmeden önce belgesini yenileyebilir, eğer yenileme işlemlerini yapmazsa geçerlilik süresi tamamlandığında belgesinin geçerliliği sona erer. Yenileme işlemlerinin belgesi alınmış aynı Kuruluşta yapılması zorunlu değildir, ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarından tercih edilen herhangi birinde belge yenileme yapılabilir.
MYK Web Portalındaki “Sorgulama” başlığı altındaki Aday Sorgulama bölümünden veya e-Devlet Kapısı üzerinden sınav sonuçlarınızı, belge bilgilerinizi ve teşvik işlemlerinizi görebilirsiniz. Söz konusu bilgiler yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından Portala işlenmektedir, bilgilerde eksiklik veya hata görürseniz sınavlarına girmiş olduğunuz yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu ile görüşüp bilgilerin düzeltilmesini talep edebilirsiniz.
